چگونه قرآن را حفظ كنيم ؟

انتخاب يك نوع قران معين با چاپ مرغوب و از هر جهت مناسب مي تواند عامل مؤثرى در سهولت و افزايش سرعت حفظ باشد.
قرآن مورد استفاده ى شما بهتر است ساده و داراى خطى زيبا و كاملا خوانا، همراه با اعراب گذارى دقيق، كم زرق و برق و در عين حال بى غلط بوده، كلمات و حروف آن درهم و برهم نگاشته نشده باشد.
كسانى كه با ترجمه قرآن آشنا نيستند بهتر است داراى يك ترجمه زير نويس سليس و روان باشد.
معتبر بودن شماره آيات قرآن مورد نظر مهم است.
از قرآن هايى كه صفحات رنگارنگ و تزئينى دارند حتى الامكان استفاده نشود.
به كار بردن قرآن هايى كه زمينه صفحات آن كاملاً سفيد است نيز موجب خستگى چشم مي شود.

بهتر است چندين جلد از قرآن مورد نظر خود را در قطع هاى مختلف تهيه كنيد تا بتوانيد علاوه بر اين كه در منزل حفظ مى كنيد در محيط مناسب بيرون نيز با استفاده از قرآن كوچك تر، حداكثر بهره را از وقت خود ببريد.

نكته قابل توجه اين كه در طول مدتى كه مشغول حفظ قرآن هستيد مطلقاً از قرآن هاى مختلف استفاده نكنيد زيرا در اين صورت به تدريج براى ذهن مشكلاتى ايجاد مى شود و تصوير آيات و صفحات و نيز محل هاى كلمات از قرآن هاى گوناگون در ذهن با يكديگر اختلاط پيدا خواهند كرد و در نتيجه ممكن است برخى آيات محل مشخص و معين خود را در صفحه ى ذهن نيابند كه موجب بروز اشكال خواهد شد لذا آيات را فقط از يك نوع قرآن حفظ كنيد.

پس از انتخاب قرآن مناسب، يكى از مهمترين و ضرورى ترين وظائف براى حافظ قرآن، تنظيم يك برنامه ى روزمره دقيق و حساب شده است به اين معنا كه بايد با در نظر گرفتن ميزان توانايى و آمادگى و نيز با توجه به مقدار وقتى كه براى اين كار در اختيار است، حد معينى از آيات را مشخص كرده همه روزه آن را حفظ كرد.

البته بايد توجه داشت كه وقت و شرايط مناسب را انسان بايد خود به وجود آورد نه اين كه در انتظار فرصت ها بنشيند و به خاطر گرفتارى هاى زندگى نسبت به برنامه ريزى براى خود اسير و بى اختيار باشد. معمولاً با توجه به تغيير ميزان وقت مفيد در اثر كاهش يا افزايش مشغله هاى روزانه ممكن است بعضى روزها، ساعت فراغت چندين برابر روزهاى ديگر باشد لذا محدود شدن در يك برنامه خاص موجب از دست دادن ساعات ارزشمند مى شود و از طرفى نداشتن نظم و برنامه نيز بدون شك موجب عدم پيشرفت در كار خواهد شد.

از اين رو خوب است برنامه اى تنظيم كنيد كه حداقل و حداكثر آن معين باشد. به اين ترتيب از يك طرف انسان ملزم مى شود ميزان مشخص را همه روزه حفظ كند و از طرفى در صورت وسعت وقت، مى تواند علاوه بر آن مقدار نيز حفظ كند، ليكن بايد توجه داشت كه ميزان حداكثر، نبايد زياد و خسته كننده باشد و به عبارتى هيچ گاه خود را از حفظ كردن اشباع نكنيد بلكه هميشه بايد تشنه و در انتظار برنامه بعدى باشيد. اصولاً براى حفظ قرآن بهتر است ملايم و به تدريج به پيش برويد. داشتن برنامه هاى سنگين براى اين كار در مورد غالب افراد منجر به از بين رفتن اشتياق و نشاط و در نتيجه عدم موفقيت در اين امر خواهد شد.

رعايت اين نكته كه "بهتر است مبناى برنامه ريزى، صفحات قرآن باشد، نه تعداد آيات" بسيار حائز اهميت است زيرا طول آيات مختلف بعضاً به طور چشمگيرى متفاوت است. هم آيه ى 130كلمه اى داريم و هم آيه ى يك كلمه اى، اما صفحات يك قرآن تا حدود زيادى از نظر تعداد كلمات يكسان هستند و نيز مى توان بر اساس ركوعات قرآن، آيات را حفظ كرد.

در بعضى از قرآن ها در انتهاى برخى آيات علامت "ع " قرار داده شده است كه نشان دهنده ى پايان يك ركوع از آيات هر سوره است. اندازه ركوعات مختلف تقريباً يكى است.
مثلاً مى توانيد با خود قرار بگذاريد كه هر دور، نيم يا يك صفحه و يا يك ركوع از قرآنى را كه انتخاب كرده ايد حفظ كنيد.
طبيعى است که در صورت استمرار و مداومت بر اين قرار، روند حفظ با موفقيت پيش خواهد رفت.
مهم اين است كه حتى يك روز هم از اجراى برنامه تان كوتاهى نكرده و تخلف نکنيد، چرا كه بى نظمى در اين كار، ممكن است موجب از هم گسستن اساس موضوع شود.
استاد شهريار پرهيزگار