تاريخچه‌ی گاهنامه هجری خورشيدی
سابقه‌ی شناخت گاه‌شماری در جهان به بيش از ده‌هزار سال پيش می‌رسد.
داشتن حساب سال و فصل دُردانه افشاندن و برداشت محصول از كارهای اساسی و نخستين كشاورزی است.
مردمان ساكن سواحل شرقی مديترانه، سواحل رودخانه نيل، دجله و فرات، كارون و سند كه شامل فينيقی‌ها، مصری‌ها، سومری‌ها، بابلی‌ها و ايرانی‌ها از اولين كسانی بودند كه حساب سال و روز و فصل و حتی ايام كبيسه را می‌شناختند.
قدمت تقويم خورشيدی ايرانی به چند هزار سال پيش می‌رسد. پس از شكست ساسانيان از اعراب، تا چندی در آن اختلالاتی پيش آمد و برخی از نكات ظريف آن به فراموشی سپرده شد. توسعه قلمرو وسيع حكومت اسلامی و نياز به اداره‌ی آن و وصول ماليات كه بستگی اساسی به برداشت محصول و اطلاع دقيق از آغاز و پايان فصول داشت، مورد توجه خلفای مسلمانان قرار گرفت و از اين‌رو به ايرانيان و تقويم آنان روی آوردند. زيرا پس از چند سال، محاسبه‌ی ايام به نحو شايسته اجرا نمی‌گرديد و "پنجه" و "اورداد" كه همان "كبيسه‌ها" باشد به طور كامل حساب نمی‌شد و در نتيجه ايام نوروز دچار كاستی‌ها و نوسان می‌شد.
هر سال خورشيدی به 12برج فلكی تقسيم گرديد كه روزهای آن‌ها متغير بود كه شامل:
حمل30روز، ثور31روز، جوزا32روز، سرطان31روز، اسد31روز، سنبله31روز، ميزان31روز، عقرب30روز، قوس29روز، جدي30روز، دلو29روز و حوت30روز.

در سده‌ی پنجم هجری‌خورشيدی (قرن 11ميلادی)به وسيله‌ی عمرخيام و همكاری تنی از منجمين نامدار ايرانی و به‌دستور ملكشاه‌سلجوقی، در آن اصلاحاتی انجام گرفت و به "تقويم جلالی" مشهور شد و مبناء تقويم رسمی كشور ايران گرديد.مبدأ اين تقويم، اول بهاريست كه حضرت‌ محمد(ص) از مكه به مدينه هجرت نمودند.
مقدار متوسط هر سال آن 365/2422 روز يا حدود 365 روز و 5 ساعت و 48 دقيقه و 46 ثانيه است.
لحظه‌ی تحويل سال، هنگامی كه خورشيد در نقطه‌ی اعتدال بهاری قرار گيرد، اين هنگام اعتدال بر تمام كره‌ی زمين حكمفرما و برای تمام مردم جهان، مطلوب است.
اين تقويم برای كارهای اداری و عرفی به كار می‌رفت و تقويم هجری قمری برای امور مذهبی، تا اين‌كه در تاريخ 11 فروردين سال 1304 خورشيدی برابر با 6 رمضان سال 1343 قمری و برابر با 31 مارس سال 1925 ميلادی، قانونی از مجلس گذشت و طبق آن قانون، اسامی برج‌های فلكی به ماه‌های پارسی(فروردين، ارديبهشت، خرداد، تير، مرداد، شهريور، مهر، آبان، آذر، دی، بهمن، اسفند) تبديل شد.

روش تبديل سال هجری شمسی به سال ميلادی و بر عكس:
1 - سال هجری شمسی به ميلادی :
از روز اول فروردين(21 مارس) تا 10 دی (آخر دسامبر) عدد 621 به سال خورشيدی اضافه شود.
از روز 11 دی(اول ژانويه) تا آخر اسفند(20 مارس) عدد 622 به سال خورشيدی اضافه شود.
2 - سال ميلادی به هجری شمسی :
از روز اول ژانويه(11دی) تا 20 مارس(آخر اسفند) عدد 622 از سال ميلادی كم شود.
از روز 21 مارس(اول فروردين) تا آخر دسامبر(10 دی) عدد 621 از سال ميلادی كم شود.

روش تبديل سال هجری قمری به سال هجری شمسی:
به علت كوتاه تر بودن سال‌های هجری‌قمری از سال‌های هجری‌شمسی، به‌طور تقريب در هر 30 سال، 1 سال و در هر 100 سال، 3سال و در هر 1000سال، 30 سال تقويم هجری‌قمری از تقويم هجری‌شمسی جلو می‌افتد، پس اگر بر مبنای همين اعداد، به طور تقريب از تاريخ هجری‌قمریموردنظر كم كنيم، تاريخ هجری‌شمسی به‌دست می‌آيد.
مثال : اعداد 30 و 9 و 1 را (به ترتيب برای سال‌های 1000 و 300 و 50) با هم جمع می كنيم كه نتيجه‌ی آن 40 می‌شود و عدد 40 را از سال 1350 هجری‌قمری كسر می‌نمائيم كه سال 1310 هجری‌شمسی به‌دست می‌آيد. سال 1310 ه ، ش = 1350 ه ، ق